بررسی ۶ ساله فراوانی اندومتریوز جدار شکم در بیماران مبتلا به اندومتریوز با تشخیص هیستوپاتولوژیک قطعی بستری در بیمارستان های رسول اکرم، شریعتی، و آتیه شهر تهران

زمینه و هدف: اندومتریوز یک بیماری خوش خیم سیستم ژنیتال زنان است که اغلب در سنین باروری دیده می شود و به صورت وجود بافتی شبیه بافت اندومتر شامل غدد و بافت محافظ ) (stroma بیرون از حفره رحم تعریف می گردد. اندومتریوز به دو شکل لگنی و خارج لگنی یافت می شود. شایع ترین شکل خارج لگنی آن اندومتریوز جلدی می باشد که می تواند به صورت خود به خودی یا ثانویه به اعمال جراحی شکمی و لگنی در محل اسکار رخ دهد. اندومتریوز جدار شکم شایع ترین نوع اندومتریوز جلدی است که تشخیص آن نیز دشوار می باشد. هدف از این مطالعه، بررسی فراوانی موارد اندومتریوز جدار شکم در میان مبتلایان به اندومتریوز است.   روش کار: در پژوهش مقطعی گذشته نگر حاضر، 323 بیمار مبتلا به اندومتریوز با تشخیص هیستوپاتولوژیک قطعی که طی سال های 1384 تا 1389 در بیمارستان های رسول اکرم ، شریعتی و آتیه بستری بودند، به روش سرشماری وارد مطالعه شدند . برخی فاکتورها از جمله سن بیماران، سابقه جراحی شکم و لگن، سابقه عمل سزارین و تعداد آن، تعداد زایمان های بیمار، محل اندومتریوز و تظاهرات بالینی آن با استفاده از اطلاعات ثبت شده در پرونده پزشکی بیماران مورد مطالعه قرار گرفتند. در انتها تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار spss انجام شد.   یافته ها: فراوانی اندومتریوز خارج لگنی 48 مورد (8/14 درصد) محاسبه شد (40 مورد اندومتریوز جدار شکم؛ 5 مورد اندومتریوز سرویکس؛ 1 مورد اندومتریوز واژن و 2 مورد اندومتریوز پرینه) . اندومتریوز جدار شکم در 3/12 درصد از موارد اندومتریوز مشاهده شد , به این صورت که فراوانی اندومتریوز در محل اسکار سزارین 38 مورد (7/11 درصد) و در محل ناف 2 مورد (6/0 درصد) بود . سابقه انجام سزارین در بیماران مبتلا به اندومتریوز جدار شکم بیشتر از سایر بیماران مبتلا به اندومتریوز بود (100 درصد در مقابل 6/24 درصد) (0001/0= p ). میانگین تعداد زایمان ها و نیز میانگین تعداد سزارین در بیماران مبتلا به اندومتریوز جدار شکم، به طور معناداری بیشتر از سایر بیماران بود (به ترتیب 002/0= p و 0001/0= p ). نازایی در بیماران مبتلا به اندومتریوز سایر محل ها به طور معناداری بیشتر از بیماران مبتلا به اندومتریوز جدار شکم بود (01/0= p ). هم چنین علامت غالب در بیماران مبتلا به اندومتریوز جدار شکم ، درد و تورم ناحیه ای ( localized ) جدار شکم در محل اسکار جراحی با تشدید درد هنگام قاعدگی بود.   نتیجه گیری: اندومتریوز جدار شکم به دو شکل اندومتریوز در محل اسکار جراحی و اندومتریوز نافی دیده می شود. شیوع اندومتریوز جدار شکم در میان سایر محل های اندومتریوز، 3/12 درصد بوده و تمامی این بیماران، سابقه انجام سزارین داشته اند. میانگین سنین شایع 34 سالگی می باشد و توجه به میزان شیوع، علایم غالب، سنین شایع، و سابقه سزارین در بیماران، در تسهیل تشخیص این بیماری کمک کننده خواهد بود.